کلیپ زیبای قسمتی از پشت خیام که توسط پیشکسوت تعزیه استاد حاج اسماعیل معینی اجرا شده است .
در این مجلس آقای عباس جواهری شبیه حضرت عباس علیه السلام می باشند و نوازنده تعزیه آقای مختار احمدی هستند.





جهت آشنایی بیشتر با استاد معینی
و مطالعه مصاحبه جالب ایشان نیز می توانید به ادامه مطلب بروید

 این استاد گرانقدر و فرهیخته از افتخارات خطّه برخوار و استان اصفهان بوده و هستند و سخن از هنر و اخلاق ایشان هم اکنون نیز برسر زبان هاست . امیدواریم ارتباطی اینچنین بین اساتید و شاگردان همیشگی باشد.

در حاشیه این مطلب نیز باید متذکر شوم پیش خوانی فصل گل که در این کلیپ وجود دارد جزء مواردی است که برخی اهالی موسیقی از آن در آثارشان استفاده کرده اند .
البته تعدادی از ذاکرین این پیش خوانی را با اشعار و سبک و سیاق غلط میخوانند که خوشبختانه بزودی این پیش خوانی ها ی ناب به کوشش استاد علی عسگری رنانی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.

گزارش سوگواره ملی نغمه های عاشورایی از شبکه استانی اصفهان که با مجلس شهادت حر ریاحی توسط گروه اصفهان با حضور آقایان عباس جواهری ، عزت الله اصغری نژاد ، حسین بابایی ، رسول محمدی ، علی جواهری و موزیک آقای مهدیان برگزار شد. 

جهت اطلاع شبیه شمر آقای حسین بابایی هستند که زیرنویس نام ایشان را آقای مؤمن زاده درج کرده است.

قسمت هایی از حضور تعزیه خوانان در شبکه دو سیما و برنامه ی «دیده شو» این برنامه که در ماه محرم یک شب با دعوت ذاکرینی از روستای کَن و شب دیگر با حضور آقایان علیرضا سعیدی ، مهدی صیادی ، محمد طوطی و میلاد شیخ حسینی برگزار شد . در برنامه سوم نیز محمدتقی میرآبادی و آقای فاتحی (نوازنده ترومپت) حضور داشتند.

کلیپ های زیر قسمت هایی از تعزیه خوانی در برنامه دوم و سوم می باشد (یکی از کلیپ ها کمی پارازیت گیرنده دارد).

مصاحبه با پیشکسوت تعزیه ایران حاج مرتضی صفاریان

این مصاحبه بدون برنامه ریزی قبلی از اونجایی شروع شد که آقای صفاریان لباس تعزیه را در آورد و برای استراحت با اون چهره ی بشاش و دوست داشتنی طرف ما اومد و گفت "بیام یکم پیش شما جوانها بنشینم" ...

سلام حاج آقا خواهش میکنم ، بفرمایید

 خسته نباشید....

خیلی ممنون سلامت باشید ...

جایی شنیده بودم که شما در تکیه دولت هم اجرا داشتید .

نه پدر و برادرمن بودند که اونجا می خواندند چون وقتی پدرم از دنیا رفت خاطرم هست که حدود 90سالش بود ، ایشون برای من تعریف می کردند که برای تعزیه امیرتیمور کالسکه ی شاهی را می آوردند ، تو تعزیه ی سلیمان و بلقیس فیل می آوردند ، گروه موزیک موزیک شاهی میزد.  میگفت که وقتی ما میخواستیم بریم داخل تکیه اونهایی که کرواتی بودند چون راهشون نداده بودند به ما التماس می کردند که کرواتشون را باز کنند و همراه ما لباس و زره و کلاه خود را بزارند روی دوششون و بیاند داخل تکیه و بعد برند پای تعزیه  ، مثلاً یادمه بابام تعریف می کرد میگفت تو شمران ، تو نیاوران آنقدر تعزیه خون کم بود که تو تکیه نیاوران ، تو تکیه تجریش ، تکیه قلهک و .. هر چنتا باهم تعزیه می خواندند . وقتی تعزیه تو تکیه نیاوران تموم می شد جسارتاً یکسری الاغ و قاطربیرون تکیه  بود و ما این لباس تعزیه را در نمی آوردیم و با لباس تعزیه سوار می شدیم تا بریم تکیه  بعدی شبیه خوانی و دومرتبه این کار را تکرار می کردیم تا در تکیه ی بعدی هم تعزیه سرپا شود .

پس تعزیه خوان های قدیم  کم بودند ولی بی ریا .

بله ، قدیمی ها میگفتند که وضو میگرفتند و لباس می پوشیدن ، نه مثل الان که وقتی یکجایی میشینند پشت سر هم غیبت می کنند این پشت سر اون یک چیزی میگه اون هم پشت سر این یک چیز دیگه ای میگه .حالا این دروغ و غیبت ها هیچی باهم هماهنگ میشند که یکی را خراب کنند ، همدیگه را هم خراب می کنند ، این یه شعری میگه که اون نداشته باشه ، اون یه شعر دیگه میخونه و الی ماشاالله

چرا اینطوری شده ؟

چون خلوص نیست ، غرور هست .من اگر به این آقایون که مخالف خوانند و جوانترها یک ایرادی میگیرم خدارا شاهد میگیرم برای خودشون میگم ولی اینها از غروری که دارند نمیخواهند قبول بکنند . ما میگیم الان یک بچه ی ده دوازده ساله سواد داره اونی که میبینه و میشنوه را میفهمه ، میگیم توجه کنید به شعرها شما به امام حسین میگید که "از چه نبرد خنجر من حنجرت    سرّ این مطلب بیان فرما به قربان سرت" و شبیه امام هم در جواب میگه این جایگاه بوسه ی پیغمبر است نمیگه "حتما خنجرت کنده !" میگه  این جایگاه بوسه ی پیغمبر است اگر میخواهی سرم را جدا کنی از قفا جدا کن منتها تو به شعر توجه نمیکنی  میری اونطرفتر و یک خنجر دیگه و شمشیر یا حتی یک ساطور! برمیداری . تو شعر را معنی نمیکنی و فقط میخوانی "میروم حربه ای بدست آرم    تا به ارکان دین شکست دارم" . این شعر اصلاً مال این تعزیه نیست ، مال تعزیه ای هست به اسم بجدل و ساربان که ساربان چون از قبل همراه امام  بوده  به فکر بند جامه قیمتی امام هست و بجدل هم دنبال انگشتر امام که وقتی میخواد بره انگشتر رو از دست امام حسین (ع) در بیاره میخونه و در ادامه هم میگه" عجایب حربه ای آمد بدستم   مریزا بارک الله ناز شصتم " . ولی اصلا نمیدونند تعزیه بجدل و ساربان چی هست ! اینهاست که وقتی ما میگیم نمیخواند قبول کنند ، ماهم مجبوریم یکدفعه بیشتر نگیم.

یا اگر در تعزیه بازار شام که شمر میگه خنجر میزدم ساطور ساطور ، ساطور نزده . بلکه میگه مثل قصاب ها که ساطور میزنند من هم با خنجر زدم

یا حارث طفلان را بیدار میکنه و کتک میزنه بعد میگه شما میهمان من هستید خُب اگه میهمانند چرا زدیشون ؟ اما متأسفانه توجه نمیکنند.

مسئولین انجمن تعزیه کاری برای حل این قسم مشکلها نکردند؟

انجمن پابرجا نیست چرا ؟ چون انجمن درست شده برای اینکه همین گرفتاریهای تعزیه را حل کنند ،هر ده روز یکبار٬  15 روز یکبار جمع بشوند دورهم آنهایی روکه باید حذف بشه حذف کنند ، آنهایی را که باید اضافه بشه اضافه کنند .

خوشبختانه طی این دو سال ما غریبی مجلس عباس (ع)  را اصلاح شده تو خوانسار میخوانیم

که امام حسین (ع) میگه برو بگذار حسین غریب ماند ... و حضرت عباس در جوابش آن شعر که مال مداحی هست را میخواند و میگوید " مبادا برانی مرا از برت "

درصورتی که امام حسین و حضرت اباالفضل و برادرانش همه داخل خیمه دورهم جمع بودند داشتند طرح و نقشه ی جنگ فردا رو میکشیدند که شمر آمد صدا زد کجایند خواهر زاده های من . حضرت اباالفضل از خجالت سرش را انداخت پایین ، امام حسین فرمود عباسم اجابت کن اگرچه دشمن باشد یعنی جوابش را بده .حضرت اباالفضل رفت و شمر گفت امان نامه آوردم و ... و حضرت نهیبی زد و شمر فرار کرد و رفت .وقتی حضرت برگشت امام حسین سؤال کرد که شمر چه گفت؟ و ایشان گفتند که امان نامه آورده بود.

 امام هم گفت عباسم میدانی که این لشکر برای کشتن من اینجاست اگر تو میل داشته باشی که در سپاه یزید باشی اشکالی ندارد چون بعد از من اگر اهل بیتم را اسیر کردند شاید به احترام تو آن ها را اذیت و آزار نکنند. با این وضوح ، نه اینکه هی بگه برو و اون بگه تورا جان مادرت من را از درت نرون و بگه نه برو .

الا ای خاک من مادر ندارم ، به خاک چه ربطی داره ؟ ندارم چاره ای .. روم سوی نجف ..!

اگر می بینیم بعضی از آقایون علما با تعزیه مخالفت میکنند بخاطر این هست که توهین میشود به شخصیت امام حسین وحضرت اباالفضل (ع)

باید آقای حیدری ، کسایی که شعر بلدند ، کسایی که موسیقی تعزیه بلدند ، پیشکسوت ها ، بیاند و ایرادها را بگیرند برنامه ها را کم و زیاد کنند تا انشاالله اوضاع تعزیه بهتر بشه .

شما در انجمن تعزیه مسؤلیت هم دارید ؟

من از سال اول دو سال بودم ولی با وجود دوری راه قرار بود هفته ای یکروز بیاییم ماهم هر هفته میرفتیم مینشستیم ولی تعداد از سه نفر بیشتر نبود و جلسه جور نمیشد میرفتیم ٬ چون آنهایی که عضو انجمن بودند یا حضور نداشتند یا تعزیه داشتند و نمی آمدند .

یه آقایی یه مینیبوس از شهرش آورده بود که بهش رأی بدهند ، خُب هم رأی دادند امّا بعد گفت آقا من نمیتونم بیام در جلسه شرکت کنم ! پس چرا میای نامزد میشی باید بزاری کسی که میتونه بیاد انتخاب بشه .

از روز اول قرار بود اینها از وکلای مجلس یکی دوتا را دعوت کنند بیاند در جلسه شرکت کنند ، قرار بود ارشاد بروند دفتر بگیرند جا و مکان بگیرند ولی نه ، دنبال این کار ها نرفتند.

بگذریم ، کدام یکی از شهادت خوان هارا بیشتر قبول دارید ؟

به نظر من آقای نرگسخانی از نظر صدا ، قیافه ، جذبه و اخلاق واقعاً برای شهادت خوانی ساخته شده .

چرا خیلی از تعزیه خوان ها ی مطرح  برای  خوانسار دعوت نمیشوند ؟

خدمت شما عرض کنم مثلاً آقای نرگسخانی ، چند سال بودن واقعا هم خوب بودند ، بعداً در اصفهان دو سه سال پیش خدا لعنت کنه اینهایی که این حرف ها را در می آورند یک حرفی برای ایشون در آوردن و چون در خوانسارتقریباً بیشتر مسؤلیت ها با سپاهی هاست سپاه اصفهان نامه ای داد که با این برنامه ایشون صلاحیت ندارند.

البته حاج آقا دروغ بودن این حرف ها از همان ابتدای مطرح شدنش هم برای من مسجر بود ولی دهان به دهان گشتن این شایعه ها بود که به اصطلاح اسشون را پیر کرد . در ضمن گفته میشه این قضیه از مراجع قضایی هم با دقت پیگیری شده وبعد از تحقیقات و باز جویی از افراد تمطیع شده رأی به کذب بودن این شایعه داده شده .

بله (با ناراحتی )، آخرین بار جمکران تعزیه داشتیم دهه ی آخر ماه صفر یکشب اومدن برای مجلس حر .

 ما باهم آمریکا بودیم .

اون موقعی که خوانسار می خواندن مجلس تعزیه شهادت امام  بسیارزیبایی خواندن .واقعا درجه یک ، خدا وکیلی .

در کل تعزیه خوان های اصفهان را چطور می بینید ؟

من اصفهان کم میام اما علاوه بر آقای نرگسخانی و ...جناب آقای حسین طاهری مرد متدین و معتقدی هستن  و برای شهادت امام خیلی مناسبند وزیبا هم اجرامیکنند که آخرین بار چند سال پیش در تعزیه ی بازار شام همراهشون بودم  و یزید خواندم.

از اشعار و زمینه های منطقه اصفهان مثل زمینه برخوار و اصفهان اطلاع دارید ؟

تا حدودی ، خاطرم هست که آقای حسن گزی (حسن علی عباسی ). ایشون هم با ما آمریکا بودند و شعرهای برخوار را با صدای خوبی میخواندند .شعرهای خوبی بود .

البته بسیاری از شعرها از این منطقه با زمینه های دیگر مخلوط شده مثل این اشعار در تعزیه ی شهادت امام حسین (ع) :

"خواب میدیدم ریاض مشک بو ..."

" ای مسلمانان امان از تشنگی * آه و فریاد و فغان از تشنگی ......ای عزیزان کو علی اکبرم .... "

و شعر شمر قتلگاه    "منم که نیست مرا بهره از مسلمانی ..."

 قسمت غلام امام حسین و قسمت زره پوشی امام و امثال این اشعار که فراوانند

بله این آخری را من شنیدم  که آقای طاهری میخواندند و آقا رضا مشایخی از ایشان گرفت و خیلی های دیگه هم بعدها خواندند.

صحبت از آقا رضا شد از ایشون بگید  .

چی بگم ، واقعاً دیگه  مثل ایشون نمیاد ، اون همه تو سینش تعزیه پر بود .از همه مهمتر اون بی ریا بودنش...

اونوقت یک  مجلس ختم براشون تهران نگرفتند ...

اون موقعی که مرحوم حجازی فوت کرد حاج آقا خاتمی به من گفت حجازی رفت ولی مردم از ما تعزیه می خواهند امسال باید باغبان تعزیه امام رضا را تو بخونی و منم خواندم

امسال هم حاج آقا با من صحبت کردند منم گفتم اگه میخواهید جای آقا رضا پر بشه یا آقای نرگسخانی یا آقای گیوه کش را دعوت کنید امّا اگه میخواهید زمینه تهران بخوانید آقای رضایی هست و چنتایی جوان هم هستند.

راستی مسؤلین زیاد خوانسار می آیند. هدفشون کمک بوده؟

واله من فکر میکنم برای اینه که رأی جمع کنند وگرنه قبلیه هم که اومد حالا گفت ما انشاالله میریم تهران پیگیری می کنیم ولی نه خبری نشد.

ایشون هم که امسال اومد همینطور ، درضمن اگر می خواست دور بزنه(داخل میدون) باید اول تعزیه این کارا می کرد نه وسط تعزیه. اصلاً دور زدن نداشت باید همانجا مینشست تعزیه را می دید.

بله حق با شماست ، حاج آقا ببخشید سرتون را درد آوردیم

نه بابا اختیار دارین ، موفق باشید .

 لینک : یک مدرس موسیقی تعزیه: 

 باید جان تازه ای به تعزیه داد

پیوند تعزیه با شعر و موسیقی، پیوندی ناگسستنی است و همواره کلام منظوم تعزیه خوانان که درگوشه های موسیقی ایرانی اجرا شده، عقل و هوش از هر دلباخته حسین بن علی (ع) ربوده است. این تعزیه خوان ها بودند که در طول قرن ها با حفظ این میراث موسیقایی، با بهره بردن از موسیقی آوازی در تاثیرگذاری بیشتر این نمایش آیینی کوشیده اند ...

متن کامل در ادامه مطلب

تاریخ زنده تعزیه در حال از بین‌رفتن

شنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۱ - ۱۱:۴۸
 هنگامی که "پیتر بروک" برای تماشای تعزیه به یکی از روستاهای خراسان برده می‌شود، از دیدن این نمایش ایرانی شگفت‌زده می‌شود. "پیتر بروک" انگلیسی که برای تحقیق درباره نمایش‌های شرقی به ایران سفر کرده بود، بدون این‌که ذهنیت خاصی از سبک نمایش ایرانی داشته باشد، به دیدن تعزیه می‌نشیند. سادگی نمایش ایرانی و نداشتن میزانسن‌های (Mise en scène) پیچیده، این کارگردان مدرنیست و تجربه گرای قرن بیستم را متحیر می‌سازد. حیرت‌ از این بابت که تئاتری چنین ساده چگونه می‌تواند تاثیری عمیق بر مخاطب بگذارد و تماشاچی را جزء لاینفک تعزیه گرداند.
 

متن کامل در ادامه مطلب

مرتضی صفاریان 

حاج مرتضی صفاریان، ‌معین‌البکای تعزیه متولد ۱۳۱۲است. وی تعزیه‌خوانی را از شش سالگی شروع کرده و تا حدود سنین ۲۰ ـ ۲۱ سالگی موافق‌خوانی می‌کرده است.

صفاریان می‌گوید:«پس از موافق‌خوانی، مخالف‌خوانی را هم شروع کردم ولی هرگز موافق‌خوانی را کنار نگذاشتم؛ ضمن آنکه در کنار اینها نواختن ترومپت را هم شروع کردم و الان ۷۱ سال است که تعزیه می‌خوانم.»

وی خود را در تعزیه‌خوانی شاگرد پدر و برادرش می‌داند و می‌‌گوید:«وقتی پدرم مکتب‌خانه باز کرد، من ۱۲ یا ۱۳ سال داشتم که از آن به بعد .......

متن کامل در ادامه

 رضا حيدري كه در سال 1318 خورشيدي و در تفرش متولد شده، از جمله شبيه خوان هاي مشهور است كه اين حرفه را از اوان كودكي نزد پدر خويش آموخت و توانست نسل فعلي شبيه خواني ايران را پرورش دهد. استاد حيدري، محقق و نسخه نويس، هنرمندي است زبردست در اجراي نمايش تعزيه و از جمله معدود شبيه خوان هايي است كه مطالعات تحقيقاتي در زمينه تعزيه و تاريخ اسلام داشته و در راه اصلاح تحريفات موجود در تعزيه نامه ها تلاش هاي فراواني كرده و اين ويژگي ها، وي را از ساير شبيه خوان ها متمايز ساخته است.

او كه از صدايي زيبا و شيوا بهره مي برد، آشنايي كامل به دستگاه هاي موسيقي.....

متن کامل در ادامه مطلب

Powered By
  BLOGFA.COM